Ken je het gevoel van euforie als je een nieuwe baan hebt? De blijdschap dat jij bent uitgekozen tussen al die anderen? Als je op zo’n moment een contract krijgt voorgelegd ben je meestal niet al te kritisch. Vooral niet ten aanzien van lastige dingen als een geheimhoudings-, concurrentie- of relatiebeding. Om nog maar niet te spreken over het daaraan gekoppelde boetebeding. Daar lezen 99 van de honderd mensen overheen om snel te tekenen bij het kruisje.
Boete betalen
De meeste mensen lezen of merken pas iets van hun concurrentiebeding als ze weg willen bij hun werkgever omdat ze iets anders hebben gevonden. Op dat moment blijkt ineens dat je niet over mag. In elk geval niet zonder een flinke boete te moeten betalen. Een boete aan je oude werkgever? Mag dat dan zomaar?
Ja, dat mag. Als jij tekent voor een arbeidsovereenkomst met een concurrentie- of relatiebeding en daar is een boeteclausule aan verbonden dan ben je daaraan gebonden. Er zijn wel regels voor een geldig concurrentiebeding en het loont altijd de moeite om (juridisch) te laten checken of het beding wel geldig is, maar in de meeste gevallen blijkt dat de werkgever precies wist wat hij je liet tekenen en vis je achter het net.
Beperking van je recht op vrije arbeidskeuze
Een geldig concurrentiebeding betekent een belangrijke beperking van je mogelijkheden om te werken waar je wilt. Daarom is er ook veel kritiek op. In de praktijk blijkt dat het concurrentie- of relatiebeding ook gebruikt, zeg maar gerust: misbruikt, wordt om personeel te binden. In tijden van personeelskrapte is natuurlijk niks zo erg als je personeel zien vertrekken naar je concurrent, maar daar is het concurrentiebeding eigenlijk niet voor bedoeld.
Nieuw wetsvoorstel
De kritiek op het concurrentiebeding is niet nieuw. Onlangs kwam er een nieuw wetsvoorstel in de internetconsultatie om het gebruik van het concurrentiebeding aan banden te leggen. De modernisering van het concurrentiebeding houdt onder meer in dat het concurrentiebeding voor maximaal een jaar mag worden toegepast. Ook moet een werkgever door dit wetsvoorstel altijd motiveren welke zwaarwegende bedrijfs- en dienstbelangen er zijn om het concurrentiebeding af te sluiten.
Het is natuurlijk wel de vraag hoeveel er in de praktijk gaat veranderen door de nieuwe wet. Ook een maximering van een jaar betekent immers dat je niet direct over kunt naar een andere baan en een motivering met zwaarwegende belangen is snel geschreven. Daarom blijft het van belang om de volgende tips in acht te nemen.
Tips voor je concurrentiebeding
- Vergeet even je euforie als de nieuwe arbeidsovereenkomst voor je ligt en teken alleen als je het er helemaal mee eens bent. De meeste werkgevers zullen bereid zijn om te praten over het concurrentiebeding in je nieuwe arbeidsovereenkomst als ze je heel graag willen hebben.
- Heb je eenmaal getekend en wil je toch weg? Laat het concurrentiebeding dan juridisch toetsen. Misschien zit er een fout in waardoor het niet of minder geldig is dan het lijkt.
- Is het beding waterdicht en wil je toch weg? Praat met je werkgever over het laten vervallen van het beding. De meeste werkgevers zitten er immers toch niet op te wachten om iemand tegen zijn zin in dienst te houden.
- Ten slotte kan de rechter in sommige gevallen het concurrentiebeding onredelijk verklaren of matigen. Verwacht hier echter niet teveel van; de rechter zal er doorgaans vanuit gaan dat je het beding in alle vrijheid hebt getekend en dat je werkgever daar ook een belang bij heeft. Bovendien is de gang naar de rechter een lang en duur traject. Bewaar die mogelijkheid dus voor het laatst.
Al met al blijft een concurrentiebeding een lastig ding in je arbeidsovereenkomst. Heb je er eenmaal last van gehad, dan kijk je waarschijnlijk de volgende keer wel uit voordat je tekent.