Zo tegen de donkerste dagen van het jaar worden in veel organisaties beoordelings- of functioneringsgesprekken gehouden. En hoewel er steeds meer geluiden opgaan om dit soort gesprekken af te schaffen, zijn de meeste werkgevers nog lang niet zover. Niet zelden is ook de jaarlijkse loonsverhoging gekoppeld aan het resultaat van de beoordeling. Daarmee hangt er voor veel werknemers nogal wat af van wat hun manager gaat zeggen.
Geen verrassing
Als het goed is dan kan een matige of slechte beoordeling nooit een verrassing zijn. Een medewerker die van zijn of haar stoel valt van verbazing heeft ofwel iets gemist, of heeft een leidinggevende die een jaar lang tekortgeschoten is in het geven van feedback. Beoordelen en praten over het functioneren doe je als leidinggevende het hele jaar door. Een medewerker heeft er recht op om te weten hoe het gaat.
Feedback
Weinig mensen vinden het leuk om kritiek te krijgen. Feedback over je functioneren gaat meestal over dingen die niet goed gaan. Een ontevreden klant of een klagende patiënt brengt je leidinggevende nou eenmaal sneller in beweging dan iemand die aangeeft dat alles goed gaat. Maar juist daarom is het van belang dat leidinggevenden niet alles bewaren voor het jaarlijkse beoordelingsgesprek . Dat is ook veel eerlijker naar jou als medewerker toe, omdat je zonder feedback gedurende het jaar eigenlijk niet de kans hebt gekregen om jezelf te verbeteren.
Balen
Wie een goede beoordeling krijgt en een leuke loonsverhoging, zal niet snel klagen. Als jouw beoordeling echter negatief uitvalt, is de kans groot dat je daar flink van baalt. Maar wat kun je ermee?
Een goed beoordelingsgesprek gaat in elk geval twee richtingen op. Je kunt dan ook feedback geven over wat jij graag anders zou willen. Bijvoorbeeld dat je vaker een terugkoppeling wilt als er iets niet goed gaat en dat je leidinggevende niet alles opspaart tot het einde van het jaar. Of dat er factoren zijn geweest die jouw prestaties hebben beïnvloed waar je leidinggevende ook zelf wat aan kan veranderen.
Gesprekstips
Ga er niet vanuit dat je leidinggevende beschikt over excellente gespreksvaardigheden en meervoudig uitgebreide kennis van beoordelingssystematieken. De meeste leidinggevenden doen ook gewoon wat ze opgedragen krijgen. Daarom kan het geen kwaad om jezelf ook voor te bereiden op een functionerings- of beoordelingsgesprek. Daarbij kun je iets hebben aan de volgende tips:
- Schrijf voorafgaand aan het gesprek op wat je zelf vindt dat er goed en niet goed is gegaan
- Laat je leidinggevende altijd uitspreken en val pas in als er een stilte valt (zo breng je rust in het gesprek)
- Ga bij kritiek niet in de verdediging maar vraag wat je beter kunt doen
- Maak een onderscheid tussen kritiek op jou als persoon en kritiek op je functioneren. Geef gerust aan dat je je persoonlijkheid niet kunt veranderen maar natuurlijk wel kunt letten op verbeterpunten in je functioneren
- Vraag bij kritiek steeds hoe je dat kunt verbeteren. Als je leidinggevende uit zichzelf geen handvatten geeft, breng dan het SMART-model ter sprake (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden)
- Geef je leidinggevende een compliment, zelfs als hij of zij dat niet bij jou doet. Een compliment kun je rustig beschouwen als een kleine investering in je volgende beoordelingsgesprek. En een compliment kost niks…
- En tenslotte een open deur: blijf altijd kalm. Als je leidinggevende het echt niet meer ziet zitten met jou, ga dan niet de confrontatie aan, maar ga rustig solliciteren. Ergens anders kom je vast beter tot je recht